Torul Güvemli Köyü Vartlı Mahallesi "Kilise
Yöreye hâkim bir tepe üzerinde, vadiden geçen yolu da görebilen bir yere konumlanmıştır. Yakın çevresinde yerleşim yoktur. Bazilikal planlı ve muhtemelen 3 nefli yapının doğu cephesinde dışa yarım daire şeklinde çıkıntılı 3 adet apsisi olup eksenlerinde birer adet mazgal pencere vardır. Ortadaki apsisi daha geniş ve daha dışa taşıntılıdır. Batı cephesinde 1 adet, güney ve kuzey cephelerinde 2’şer adet dikdörtgen formlu pencere ile iç mekânın aydınlatılması sağlanmıştır. Bu pencere yuvarlak alınlıklı olup söve kısımları silmelerle hareketlendirilmiştir. Yapının beden duvarları moloz taş, kapı-pencere söveleri, cephe bitimleri ve kemerler düzgün yonu taştır. İç mekân giriş kuzey duvarda yer alan yuvarlak kemerli açıklıktan sağlanır. Girişe iç içe geçen yivlerle haç şekli verilmeye çalışılmıştır. Hacın üstünde yer alan kitabe yeri boştur. Kapı en dışta yarı duvara gömülü yuvarlak bir kemerle sonlanır. İç mekânda duvarlarda yarı duvara gömülü payeler ve bunları birbirine bağlayan kemerler ile tonozu içten destekleyen kemerlerin az bir bölümü sağlamdır. Nispeten sağlam olan apsislerin üst örtüsü tonozdur. Apsislerin yan duvarlarında nişler yer alır. Genel olarak yıkılmış ve haraptır.
Kaynak: Gümüşhane İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
