İzmir - Urla

URLA ADI NEREDEN GELİYOR?

İlçenin ismini nereden aldığına dair çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Halk dilinde Latince ve Rumca bataklık-sazlık anlamına gelen “Vurla” kelimesinden ve Osmanlı Padişahı Mehmet Çelebi’nin komutanlarından İbrahim Beyin sefere çıkarken kendisine “Uğurola”, “Uğurlu geldi” demesinden üretildiği söylenmektedir. Ayrıca Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde şehrin Kıdafe Kralının kızı “Ulice” tarafından kurulduğu ve şehre “Urli” adının verildiği zamanla halk dilinde değişerek “Urla” dendiği yazılmaktadır.

Klazomenai Antik Kenti

Klazomenai kentinin kuruluşu, İonlar’ın batı kıyılarına yerleşmeleri sürecinin geç bir evresine rastlar. 18-19. yüzyıldaa İzmir’e gelen gemilerin karantina amacıyla bekletildiği dönemden kalan adıyla Karantina Adası olarak bilinmektedir.

Piri Reis’in 1519 yılında Karantina Adası’nı karaya bağlayan yolu anmasından sonra Klazomenai antik kentindeki araştırmaların tarihi 18. yüzyıldaki gezginlerin notlarına kadar geriye uzanmaktadır. 1764’de İngiliz gezgin R. Chandler bölgeye gelerek Karantina Adası’nı incelemiştir.

1883 yılında G. Dennis, köylüler tarafından rastlantı sonucu bulunmuş iki Klazomenai lahdini yayınlamış; lahitlere yönelik bu ilgi, kısa süre içinde bölgede kaçak kazıların başlamasına ve buluntuların çeşitli müzelere dağılmasına yol açmıştır. Dennis’den yaklaşık 70 yıl sonra diğer bir İngiliz bilim adamı J. M. Cook Batı Anadolu’daki İon merkezlerinin tarihi coğrafyalarıyla ilgilenerek Klazomenai’deki ilk yoğun topografik araştırmaları yapmıştır. 1950’li yıllarda E. Akurgal tarafından da anılan Liman Tepe’deki prehistorik yerleşmeyi belirlemiş ve yüzey malzemesine dayanarak hem arkaik kenti hem de Khyton mevkiindeki M.Ö. 4. yüzyıl yerleşmesini lokalize etmeye çalışmıştır. Yıldıztepe’nin kuzey-doğusundaki, bir surla kuşatılmış küçük tepeyi Akropolis olarak tanımlamıştır. Bu tepenin kuzey ve kuzeybatısında uzanan alanları ise M.Ö. 6. yüzyıl kentinin ana yerleşim alanları olarak vurgulamıştır.

Urla’nın İskele Mahallesinin Mevkii’nde yer alan ve Prof. Dr. H. Erkanal tarafından kazısı sürdürülen, tarih öncesi dönemlere ait yerleşim ilk kez E. Akurgal tarafından saptanmıştır. Ancak, 1921–22 yıllarında Atina Milli Müzesi’ne götürülen malzeme arasında bulunan Myken vazolarına ait parçalar Limantepe Höyüğü’nde bulunmuş olabilirler. Şimdiye kadar ele geçen bulgular, yazının henüz tanınmadığı dönemlere ait bu yerleşimin M.Ö. 6000 yıllarında başladığını ve 2000 yıllarının sonuna doğru da terk edildiğini; Klazomenai topraklarının İonlardan önce hiç de boş olmadığını kanıtlamaktadır. Klazomenai’de İon göçmenlerine ait olan arkeolojik izler şimdilik en erken M.Ö. 10. yüzyılın ortalarına, bir başka deyiş ile Geç Protogeometrik döneme aittir.

Kaynak: