General Kerret, 21 Ocak 1920 Çarşamba günü Pazarcık ve Türkoğlu taraflarında yaşanan çatışmaları konuşma bahanesiyle Maraş’ın mülki amirlerini ve ileri gelenlerini karargâhına çağırdı. Toplantıya gelenlere ağır hakaretler ve tehditler savurduktan sonra bir Mutasarrıf Vekili Cevdet Bey, Jandarma Komutanı İsmail Hakkı Bey ve Belediye Reisi Bekir Sıtkı Bey gibi birçok kişi alı koyup bazılarını da serbest bıraktı.
Halk ve çeteler* General Kerret’in toplantıya çağırdığı kişilerden bazılarını esir alıp bazılarını serbest bırakmasının ardından silahlarına sarıldılar. Maraş Kuvay-ı Milliye birliklerinin reisi Arslan Bey, durumu haber alınca hemen bir beyanname yayınlayarak halkı Fransızlara karşı koymaya çağırdı. Emrindeki çetelere* de savaşın başladığını ilan etti. Böylece 22 gün 22 gece sürecek İstiklal mücadelesi başladı.
22 gün 22 gece süren Maraş İstiklal Mücadelesinde Evliya Efendi’nin ve çetesinin* cesareti ve kahramanlığı dillerde destan oldu. Taşhan’ın alınışı sırasında Evliya Efendi şehit düştü. Evliya Efendi gibi Mıllış Nuri, Çuhadar Ali, Medineoğlu Abdullah Çavuş, Berber Ali, Göllülü Yusuf Çavuş ve Dr. Mustafa gibi yüzlerce Maraşlı namus bildikleri vatanları için şehit oldular. Şeyh Ali Sezai Efendi, Vezir Fahı, Karamanlı Fahısı, Kılıç Ali, Paşa Yakup Hamdi Bey, Efsuslu Köşoğlu Süleyman Bey, Andırınlı İbrahim Ağa, Yüzbaşı Kamil Bey, Pişkinzade Ali Rıza Bey, Aşıklıoğlu Hüseyin ve Abdal Halil Ağa gibi yüzlerce, binlerce kahraman vatan evladı, namus saydıkları vatanları için canla başla mücadele ettiler.
“Maraş Bize Mezar Olmadan Düşman Gülzar Olmaz!” diye Maraşlılar, düşmana teslim olmak yerine kendi evlerini yakarak yurtlarını düşmana dar ettiler. Açlık ve soğuğa rağmen teslim olmayan Maraş halkı, “Ya İstiklal Ya Ölüm!” parolasıyla başlattığı kurtuluş mücadelesini 11 Şubat 1920 tarihinde gerçekleştirdi.
Fransız İşgal Kuvvetleri Komutanı General Kerret, elindeki tüm teknik imkâna ve silaha rağmen Türkleri yenemeyeceğini anladı. 11 Şubat gecesi, sahte bir saldırı planı hazırladıktan sonra çekilme kararı aldı. Gece çekiliş sırasında ses çıkarmaması için atların ayaklarına keçe bağlanılması emrini veren General Kerret, soğuğa, açlığa rağmen elindeki kıt kanat imkanlarla savaşan Maraşlılara karşı yenilgiyi kabul etti. 11 Şubat saat 3 buçuk sıralarında askerlerinin bir bölümünü şehirde bırakan General Kerret yanına aldığı 2 bin kişilik Ermeni grubuyla birlikte şehirden çıktı. Fransız askerlerinin Kışlayı ateşe verdikleri haberini alan Arslan Bey, Maraş’ın düşman işgalinden kurtulduğunu anladı. 11 Şubat 1920 sabahında Maraş’ta Türk milleti büyük bir zafer kazandı. Fransızlar, Agop Hırlakyan gibi birçok Ermeni ileri gelenine bile haber vermeden şehri terk edip gittiler. Arslan Bey’in emri ile geride kalan Fransız askerlerine ve Ermenilere iyi davranıldı, hiçbir surette kötü davranılmasına müsaade edilmedi.
Maraş halkının -20 derecede yaklaşık 1 metre yüksekliğindeki karda, tipide açlık ve yokluğa rağmen devrin en iyi silah ve cephanesiyle donanmış Fransız kuvvetlerine karşı kazandığı büyük zafer, mazlum milletlere örnek oldu. Anadolu’da başlatılan Kurtuluş Mücadelesi’nin ilk zaferi olan Maraş’taki kahramanlık destanı, diğer şehirlere de örnek oldu. Maraşlılar, şehirlerini düşman işgalinden kurtardıktan sonra Antep’in kurtuluşu için yardıma koştular. Antep’in kurtuluşundan sonra Osmaniye’ye yardım ettiler. Mustafa Kemal Paşa’nın Sakarya Meydan Savaşı’nda Maraşlı askerler canla başla vatanları için savaştılar.
TBMM, 1925 yılında Maraş Belediyesi’ne gönderdiği bir yazı ile kurtuluş mücadelesine katılanların isimlerini istedi. Maraş Belediye reisi ve Maraşlı ileri gelenler yaptıkları toplantıda, “Maraş’ın kurtuluşunda tüm Maraşlılar savaşmıştır! Maraş’ın her ferdi kahramandır!” cevabını verilmesi kararı alındı. Bunun üzerine TBMM, 5 Nisan 1925 tarihinde Maraş şehrine İstiklal Madalyası verdi.
Maraş’ın Kahramanlık destanı unutulmadı ve daha sonra yine Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 7 Şubat 1973 tarihinde Maraş’a “Kahraman” unvanı verildi.
Fransızlara karşı başlattığı milli mücadele hareketiyle “İstiklal Madalyası” ve “Kahraman” unvanı alan Kahramanmaraş’ın kurtuluşu, bir asırdan fazla yıldır gurur ve çoşkuyla kutlanıyor.
İşgalde düzenli ve güçlü Fransız ordusuna karşı başlattığı teşkilatlanmayla dünyada “kendi kendini kurtaran tek şehir” unvanını alan Kahramanmaraş’ın kurtuluş günü, bir asırdır çeşitli şekillerde kutlanarak gelecek nesillere aktarılıyor.
Her yıl 12 Şubat Kurtuluş Bayramı etkinlikleri kapsamında şehir gelinlik gibi süslenip Bayram yerine dönüyor. Günler öncesinden kutlamalara hazırlanan gençler, her yıl yaşanan coşkuya eşlik ediyor. Etkinliklere her mahalle oluşturduğu grupla katılıyor. Kentte, milli mücadeleyi temsil eden yöresel çete kıyafetleri giyilerek, bir hafta boyunca cadde ve sokaklarda yürüyüş gerçekleştiriliyor.
Yine kutlamalar çerçevesinde çeşitli spor etkinlikleri, tiyatro, konferans ve konserler düzenleniyor. İlk kurşunu atarak Maraş’ta kurtuluş mücadelesinin kıvılcımını ateşleyen milli kahraman Sütçü İmam’ın mezarı ve şehitlik ziyaret edilerek dua okunuyor. Coşkuya ortak olmak amacıyla bölge illerden şehre gelen kuvayi milli ve gazi dernekleri, kortej yürüyüşü gerçekleştiriyor.
21 Ocak 1920’de, Fransızlara karşı 22 gün ve 22 gece süren bir mücadeleden sonra yediden yetmişe tek yürek tek bilek halinde savaşarak 12 Şubat 1920 tarihinde özgürlüğe kavuşan Maraş, özgürlük hikayesinin haklı gururunu yaşıyor. (Onikişubat Belediyesi)
Kurtuluş günü Maraş’ta bir asırdır Çete Bayramı olarak kutlanır. Çete o dönemde giyelen yerel kıyafettir. Eski kutlamalar bir ay önceden başlardı. Ana caddeler iki üç hafta önceden süslenir, halk yerel kıyafetini giyer, davullar zurnalar ile kurtuluş coşkusuna bir ay önceden başlanırdı. Köylerden , ilçelerden insanlar sırf kurtuluş etkinliklerine katılmak için gelirdi. Türkiye’de ki en coşkulu Kurtuluş Günü hiç şüphesiz Maraş’ın kurtuluş günüdür. Ancak 2010’ lardan sonra savaşlar, salgın hastalıklar, yerel yöneticilerin vurdumduymazığı, geçen yılki büyük depremler nedeniyle coşku eskisi gibi değil. Tekrardan Çete Bayramı eski günlerine dönmeli, protokol bayramı olarak devam etmemelidir.
1966
1970’ler, Belli Otel (Yaşar Pastenesi Önü)
Kutlamalardan kesitler
Görseller alıntıdır
Halk ve çeteler* General Kerret’in toplantıya çağırdığı kişilerden bazılarını esir alıp bazılarını serbest bırakmasının ardından silahlarına sarıldılar. Maraş Kuvay-ı Milliye birliklerinin reisi Arslan Bey, durumu haber alınca hemen bir beyanname yayınlayarak halkı Fransızlara karşı koymaya çağırdı. Emrindeki çetelere* de savaşın başladığını ilan etti. Böylece 22 gün 22 gece sürecek İstiklal mücadelesi başladı.
22 gün 22 gece süren Maraş İstiklal Mücadelesinde Evliya Efendi’nin ve çetesinin* cesareti ve kahramanlığı dillerde destan oldu. Taşhan’ın alınışı sırasında Evliya Efendi şehit düştü. Evliya Efendi gibi Mıllış Nuri, Çuhadar Ali, Medineoğlu Abdullah Çavuş, Berber Ali, Göllülü Yusuf Çavuş ve Dr. Mustafa gibi yüzlerce Maraşlı namus bildikleri vatanları için şehit oldular. Şeyh Ali Sezai Efendi, Vezir Fahı, Karamanlı Fahısı, Kılıç Ali, Paşa Yakup Hamdi Bey, Efsuslu Köşoğlu Süleyman Bey, Andırınlı İbrahim Ağa, Yüzbaşı Kamil Bey, Pişkinzade Ali Rıza Bey, Aşıklıoğlu Hüseyin ve Abdal Halil Ağa gibi yüzlerce, binlerce kahraman vatan evladı, namus saydıkları vatanları için canla başla mücadele ettiler.
“Maraş Bize Mezar Olmadan Düşman Gülzar Olmaz!” diye Maraşlılar, düşmana teslim olmak yerine kendi evlerini yakarak yurtlarını düşmana dar ettiler. Açlık ve soğuğa rağmen teslim olmayan Maraş halkı, “Ya İstiklal Ya Ölüm!” parolasıyla başlattığı kurtuluş mücadelesini 11 Şubat 1920 tarihinde gerçekleştirdi.
Fransız İşgal Kuvvetleri Komutanı General Kerret, elindeki tüm teknik imkâna ve silaha rağmen Türkleri yenemeyeceğini anladı. 11 Şubat gecesi, sahte bir saldırı planı hazırladıktan sonra çekilme kararı aldı. Gece çekiliş sırasında ses çıkarmaması için atların ayaklarına keçe bağlanılması emrini veren General Kerret, soğuğa, açlığa rağmen elindeki kıt kanat imkanlarla savaşan Maraşlılara karşı yenilgiyi kabul etti. 11 Şubat saat 3 buçuk sıralarında askerlerinin bir bölümünü şehirde bırakan General Kerret yanına aldığı 2 bin kişilik Ermeni grubuyla birlikte şehirden çıktı. Fransız askerlerinin Kışlayı ateşe verdikleri haberini alan Arslan Bey, Maraş’ın düşman işgalinden kurtulduğunu anladı. 11 Şubat 1920 sabahında Maraş’ta Türk milleti büyük bir zafer kazandı. Fransızlar, Agop Hırlakyan gibi birçok Ermeni ileri gelenine bile haber vermeden şehri terk edip gittiler. Arslan Bey’in emri ile geride kalan Fransız askerlerine ve Ermenilere iyi davranıldı, hiçbir surette kötü davranılmasına müsaade edilmedi.
Maraş halkının -20 derecede yaklaşık 1 metre yüksekliğindeki karda, tipide açlık ve yokluğa rağmen devrin en iyi silah ve cephanesiyle donanmış Fransız kuvvetlerine karşı kazandığı büyük zafer, mazlum milletlere örnek oldu. Anadolu’da başlatılan Kurtuluş Mücadelesi’nin ilk zaferi olan Maraş’taki kahramanlık destanı, diğer şehirlere de örnek oldu. Maraşlılar, şehirlerini düşman işgalinden kurtardıktan sonra Antep’in kurtuluşu için yardıma koştular. Antep’in kurtuluşundan sonra Osmaniye’ye yardım ettiler. Mustafa Kemal Paşa’nın Sakarya Meydan Savaşı’nda Maraşlı askerler canla başla vatanları için savaştılar.
TBMM, 1925 yılında Maraş Belediyesi’ne gönderdiği bir yazı ile kurtuluş mücadelesine katılanların isimlerini istedi. Maraş Belediye reisi ve Maraşlı ileri gelenler yaptıkları toplantıda, “Maraş’ın kurtuluşunda tüm Maraşlılar savaşmıştır! Maraş’ın her ferdi kahramandır!” cevabını verilmesi kararı alındı. Bunun üzerine TBMM, 5 Nisan 1925 tarihinde Maraş şehrine İstiklal Madalyası verdi.
Maraş’ın Kahramanlık destanı unutulmadı ve daha sonra yine Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 7 Şubat 1973 tarihinde Maraş’a “Kahraman” unvanı verildi.
- Çete: (Maraş müdafaasında görev alan yerel halk için kullanılmaktadır.). (Kahramanmaraş BŞB.lığı)
Fransızlara karşı başlattığı milli mücadele hareketiyle “İstiklal Madalyası” ve “Kahraman” unvanı alan Kahramanmaraş’ın kurtuluşu, bir asırdan fazla yıldır gurur ve çoşkuyla kutlanıyor.
İşgalde düzenli ve güçlü Fransız ordusuna karşı başlattığı teşkilatlanmayla dünyada “kendi kendini kurtaran tek şehir” unvanını alan Kahramanmaraş’ın kurtuluş günü, bir asırdır çeşitli şekillerde kutlanarak gelecek nesillere aktarılıyor.
Her yıl 12 Şubat Kurtuluş Bayramı etkinlikleri kapsamında şehir gelinlik gibi süslenip Bayram yerine dönüyor. Günler öncesinden kutlamalara hazırlanan gençler, her yıl yaşanan coşkuya eşlik ediyor. Etkinliklere her mahalle oluşturduğu grupla katılıyor. Kentte, milli mücadeleyi temsil eden yöresel çete kıyafetleri giyilerek, bir hafta boyunca cadde ve sokaklarda yürüyüş gerçekleştiriliyor.
Yine kutlamalar çerçevesinde çeşitli spor etkinlikleri, tiyatro, konferans ve konserler düzenleniyor. İlk kurşunu atarak Maraş’ta kurtuluş mücadelesinin kıvılcımını ateşleyen milli kahraman Sütçü İmam’ın mezarı ve şehitlik ziyaret edilerek dua okunuyor. Coşkuya ortak olmak amacıyla bölge illerden şehre gelen kuvayi milli ve gazi dernekleri, kortej yürüyüşü gerçekleştiriyor.
21 Ocak 1920’de, Fransızlara karşı 22 gün ve 22 gece süren bir mücadeleden sonra yediden yetmişe tek yürek tek bilek halinde savaşarak 12 Şubat 1920 tarihinde özgürlüğe kavuşan Maraş, özgürlük hikayesinin haklı gururunu yaşıyor. (Onikişubat Belediyesi)
Kurtuluş günü Maraş’ta bir asırdır Çete Bayramı olarak kutlanır. Çete o dönemde giyelen yerel kıyafettir. Eski kutlamalar bir ay önceden başlardı. Ana caddeler iki üç hafta önceden süslenir, halk yerel kıyafetini giyer, davullar zurnalar ile kurtuluş coşkusuna bir ay önceden başlanırdı. Köylerden , ilçelerden insanlar sırf kurtuluş etkinliklerine katılmak için gelirdi. Türkiye’de ki en coşkulu Kurtuluş Günü hiç şüphesiz Maraş’ın kurtuluş günüdür. Ancak 2010’ lardan sonra savaşlar, salgın hastalıklar, yerel yöneticilerin vurdumduymazığı, geçen yılki büyük depremler nedeniyle coşku eskisi gibi değil. Tekrardan Çete Bayramı eski günlerine dönmeli, protokol bayramı olarak devam etmemelidir.
1966
1970’ler, Belli Otel (Yaşar Pastenesi Önü)
Kutlamalardan kesitler
Görseller alıntıdır
Son düzenleme:
