Konya - Cihanbeyli

Alıntı:


Cihanbeyli’nin tarihi gelişimi Konya tarihi ile eşdeğerdir. Konya’yı Cihanbeyli’den ayıran doğal sınırlar yoktur. Cihanbeyli, tarihi gelişimi, coğrafi yapısı ve sosyal yaşantısı yönünden Konya ünitesinin bir parçasıdır. Cihanbeyli’nin ilk adı Esbikeşan’dır. Daha sonraları “İnevi” adını almış ve uzun yıllar İnevi adını taşımıştır. Esbikeşan İlçesi ilçelikten bucaklığa, bucaklıktan ilçeliğe çok kez yer değiştirmiştir. 1866 yılında Kulu Köyü Esbikeşan adı ile ilçe olmuş Cihanbeyli ve Şerefli koçhisar Kulu Köyüne bağlanmıştır. Ancak Cihanbeyli ve Koçhisar’ın Aşair beyleri Kulu’ya bağlanmak istememişler ve Ankara’ya baskı yapmışlardır. Bunun üzerine Kulu’nun ilçe teşkilatı lağv edilmiş ve cihanbeyli, Koçhisar Kulu’dan ayrılmıştır. Kulu’da Konya’nın Sille Bucağına bağlanmıştır. (Devrim Sönmez, Eskiçağlardan Günümüze Kulu, Konya, 2004 dizgi Ofset).
Böğrüdelik Köyüne Canbegli Aşireti yerleşir. Böğrüdelik 1928 yılında ilçe merkezi olur. Cihanbeyli’de “Mürseli Efendi” Nahiyesi adını alarak bu ilçeye bağlanır. 1929 yılında Böğrüdelik’ten ilçelik kaldırılır, Mürseli Efendi Bucağı ilçe olur. Böğrüdelik’te bulunan. Canbeyli Aşiretinin adına uygun olarak Mürseli Efendi adı Cihanbeyli’ye dönüştürülür. Yeni kurulan ilçeye Kulu Köyü, Altınekin ve Yeniceoba Bucakları bağlanır. Daha sonra 1954 yılında Kulu, 1987 yılında da Altınekin ilçe merkezi durumuna getirilerek Cihanbeyli’den ayrılmışlardır. Cihanbeyli, İç Anadolu Bölgesinin orta kısımlarına düşer. Bağlı olduğu Konya ilinin 100 km kuzeyinde, Tuz Gölünün batısındadır. 32-34 derece doğu meridyenleri ile 38-39 derece kuzey paralelleri arasında kalır. Ayrıca Türkiye’nin yüzölçümü bakmından en büyük ilçesidir. Cihanbeyli, kuzeye doğru uzanan Konya Ovası’nın devamı gibidir. İlçenin bulunduğu kesimler, geniş yayla özelliği gösterir. Ova-yayla özellikleri Ankara’ya doğru Kulu ilçesi komşusunu da alarak sürer. Ovaların, deniz yüzeyinden yüksekliği genellikle 950 ile 1000 metre arasındadır. Yayla kısımlarının deniz yüksekliği 1000 metreyi aşar.

Coğrafi Bilgiler

Cihanbeyli’nin doğusunda Tuz Gölü ve Aksaray ili, batısında Sarayönü ve Yunak ilçeleri vardır. Güneyi Altınekin İlçesi, Kuzeyi Kulu ve Ankara’nın Haymana ilçeleriyle çevrilmiştir. Yüzölçümü yaklaşık 4.109 km²’dir. Ayrıca Cihanbeyli yüzölçümü bakımından Türkiye’ nin en büyük ilçesidir.

İklimi

Tuz Gölü, Cihanbeyli’nin doğusunda yurdumuzun ikinci, İç Anadolu Bölgesi’nin birinci büyüklükte gölüdür. Tuz Gölü’nün deniz seviyesinden yüksekliği 940 metre, yüzölçümü 1620 m²’dir, Uzunluğu 90 km ve genişliği ise 25 km’dir. Tuz Gölü’nün suyunun içinde tuz oranı çok yüksektir. Suyun en az olduğu zamanlarda binde ikiyüzellidir. Dünyadaki tuzlu göller içerisinde tuz oranı bakımından ikinciliği alır. Kışın biriken sular yazın Buharlaşır, Uçar ve tabandaki kalın tabakası kalır. Bu kalınlık 10 cm’den, 2 metre’ye kadar yer yer değişir.
Tersakan Gölü, çevresindeki bataklık ve göletlerle birlikte 5500 hektarlık yer kaplar. Bu gölden sodyum sülfat madeni çıkarılmaktadır. Bu maden: soda, sabun, deri, boya, cam ve deterjan sanayisinde kullanılmaktadır. Ayrıca kimyasal gübre yapımında sodyum ve potasyum madenlerini verir. Göl, Alkim Alkali Kimya Anonim Şirketi tarafından işletilmektedir.

Kaynak: