Venezuela 🇻🇪

Ülke Tarihi​

Venezuela topraklarının bulunduğu coğrafyaya ilişkin arkeolojik çalışmalar, bu bölgedeki insan yaşamını M.Ö. 15 binlere kadar götürmektedir. Carib, Arawak, Mariche, Caquetio ve Timoto-cuicas gibi bölgenin bilinen ilk yerleşimleri olan Kızılderili kabilelerinin binlerce yıl öncesinden itibaren Venezuela topraklarında bulundukları bilinmektedir.

1. yüzyıl sonlarında diğer bölge toprakları gibi İspanyol sömürgeciliği ile karşı karşıya kalan Venezuela’daki ilk işgal hareketleri 1498’de Kristof Kolomb’un ve 1499’da bölgeyi Venedik’e benzeterek buraya “Küçük Venedik” anlamına gelen “Veneziola” ismini veren Alonso de Ojeda ile başlamıştır. Bu tarihten itibaren bölge yerel söyleyişteki farklılıkla birlikte Venezuela ismini almıştır.

Ülkede ilk İspanyol yerleşimi 1502 yılında, 1525 yılında ise İspanyolların kıtadaki ilk kalıcı yerleşimi kurulmuştur. Bu tarihten itibaren İspanya’nın kıtadaki maden ve tarım faaliyetlerinde bir merkez üssü olarak kullanılan Venezuela, 1717 yılında Yeni Granada Alt Krallığı, 1777’de Venezuela Genel Yüzbaşılığı adını almıştır.

Fransız İhtilali, ABD’nin kurulması ve Napolyon’un İspanya’yı işgali gibi gelişmeler, 18. yüzyılın başlarından itibaren bölgedeki bağımsızlık faaliyetlerini hızlandırmış ve 5 Temmuz 1811’de Francisco de Miranda öncülüğünde İspanya’ya karşı bağımsızlık ilan edilmiştir. Ancak ülke tam bağımsızlığına 1821 yılında Simon Bolivar liderliğinde ulaşmış, Venezuela bu tarihte kurulan ve Kolombiya, Peru ve Panama’yı da kapsayan Büyük Kolombiya Cumhuriyeti içinde yer almıştır. Oldukça kısa ömürlü bu birliğin 1830 yılında dağılması üzerine Venezuela 13 Ocak 1830 tarihinde birlikten ayrılarak bağımsızlığını ilan etmiştir.

Devletin ismi 1864 yılına kadar Venezuela Devleti olarak kalırken, 1864-1953 tarihleri arasında Venezuela Birleşik Devletleri (United States of Venezuela) ve 1953-1999 tarihleri arasında da Venezuela Cumhuriyeti ismi kullanılmıştır. 1999 yılından bu yana ise Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti adı kullanılmaktadır.

Bağımsızlığı takip eden süreçte uzun yıllar darbeler ve askerî yönetimlerle karşı karşıya kalan Venezuela, 1958 yılında demokratik yönetime geçmiş, bu tarihten itibaren 1992’de Hugo Chavez’in başını çektiği, 2002’de ise bu kez Chavez’i devirmeye yönelik olarak gerçekleştirilen iki başarısız darbe girişimi dışında herhangi bir askerî darbe yaşanmamıştır. Soğuk Savaş dönemi boyunca ABD’nin bölgedeki önemli müttefikleri arasında yer alan Venezuela, 2000’lerin başlarından itibaren bu görüntüsünden uzaklaşmış ve ülke liderlerinin ABD karşıtı söylem ve uygulamaları ile Venezuela’nın genel çizgisi değişmiştir. 1999-2013 yılları arasında devam eden Hugo Chavez yönetiminde başta ABD olmak üzere küresel aktörlerin ülkeyi hedef alan siyasî ve ekonomik manipülasyonları, mevcut devlet başkanı Nicolas Maduro döneminde de benzer şekilde devam etmektedir.