İlçenin hemen güneyinde, Gemlik’e 3 km uzaklıktadır. Eskiden Kite/Ürünlü’ye bağlı imiş. Köylülerin verdiği bilgiye göre, 1468 yılında Lala Şahin Paşa’nın torunu Musa Bey oğlu Umur Bey, kendi malikânesi olan Balabancık, Kaşça, Akköy, Yazır adlı dört küçük köyü bir araya toplamak suretiyle Umurbey köyünü kurmuştur.Umur Beyin Lala Şahin Paşa’nın torunu Bâli Bey’in oğlu olduğu da söylenmektedir. Nitekim Kepecioğlu da Lala Şahin Paşa’nın torunu Umur Bey’in bu köye gömüldüğünü yazar. Tahrir defterlerinde, bir adı da Kozca olarak yer alan Umur köyü bu olmalıdır. Kozca, Türkçe ‘cevizlik’ demektir. Ancak belgelerdeki Kozca köyü, Yakupbey zaviyesi vakfıdır. Daha sonra Yakup Bey’in çocuklarından, Umur Bey’in kızı Hundi Hatun’un yönetimine girmiş. Bazı kaynaklar Hundi Hatun’un kızı değil karısı olduğunu söyler. Bu nedenle köye Umurbey denilmiştir. Umur Bey, köyde bir de hamam yaptırdığı belgelerde kayıtlıdır. Bir kayda göre ise köy, Umur Bey’in, Bursa’daki mescidinin vakıf köyü imiş. Gemlik ve Bursa’nın en zengin köylerinden biridir. Çok önemli bir zeytin üreticisidir. Gemlik’te Rumların çok olması nedeniyle sürekli belediye başkanları Rumlardan seçiliyordu. Bunu engellemek nedeniyle sanırım, 1912 yılında Umurbey, Cumhuriyet dönemine kadar Gemlik’in mahallesi olmuştur. Böylece Gemlik’te, Umurbey’deki Türk seçmenlerin katkısıyla, Türk belediye başkanları seçilmesi sağlanmıştı. 1908 Yıllığı’na göre 399 hane bulunan beldede 1927 yılında 1.735, 1990 yılında 3.479, 1997 yılında 3.147 kişi yaşıyordu. İşgal yılları sırasında köyde tahribat olmuş, ancak felaketi ucuz atlatmıştır. Umurbey’de, Pars Bey de bir cami yaptırmış. Bu Pars Bey, Şehreküstü Camii’ni yaptıran Mahmut Bedrettin’in oğlu Yakup Çelebi imiş. Yakup Çelebi, Umur Bey’in torunu Hundi Hatun’un eşi imiş. Bu nedenle köy Parsbey Vakfı içine alınmıştır. Bu vakfiye 1453 tarihlidir. Bu bilgilerden de anlaşıldığı kadarıyla yukarıdaki Yakup Çelebi’dir. Beldenin en önemli onuru, Cumhuriyetimizin kurucularından, ilk başbakanlardan biri ve Türkiye’nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ı yetiştiren belde olmasıdır. Celal Bayar’ın doğduğu ev, 1970 yılında kendi adına bir müze olmuştur. Müzede Bayar’ın özel eşyaları ve belgeleriyle, zengin kütüphanesi vardır. Köyde, Celal Bayar’ın bir de anıtmezarı vardır. Umurbey’de bölge okulu olan, Kız Sağlık Meslek Lisesi vardır. 1952 yılında köyde belediye örgütü kurulmuştur. İlk belediye başkanı da Zühtü Mehmet Çırgan’dır. Belediye Parkı, Beyler Mezarlığı’nda bulunan iki gömütten biri Umur Bey’e aittir. Ayrıca Aytepe denilen mevkide Ali Baba adlı, adak yeri olarak kullanılan yatırda ise, Umur Bey’in dedesi Kara Ali’nin yattığı söylenmektedir. Köydeki ilginç tarihi cami bugün özenle korunmaktadır. Caminin özellikle iç teşrifatını, XIX. yüzyılda Şakir Ağa yapmıştır. Köyün üzerinde bulunan Aytepe güzel bir mesire yeridir. Köyde 53 adet sivil mimarlık örneği olan tescilli eski ev bulunmaktadır. (Kaynak:bursa.com adresi)
Son düzenleme:
