İran - İsrail Savaşı

İran-İsrail arasında ateşkes başladı​

İran basını, ABD Başkanı Donald Trump'ın tek taraflı açıkladığı ateşkesin yerel saatle başladığını belirtirken İsrail ordusu İran'dan bir salvo daha füze saldırısı düzenlendiğini duyurdu.​

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ile İran arasında "tam ve eksiksiz ateşkes" sağlandığını ve böylelikle savaşın sona ereceğini bildirdi. Ateşkese rağmen İran 6 dalga halinde füze yolladı. Çok sayıda ölü var.​

Rime' Alıntı:

Ekli dosyayı görüntüle 71081

Genişletmek için tıkla ...

ChatGPT:​

Olaylar ve Etkileri​

1. Saldırı ve İlk Tepkiler​

• 13 Haziran sabahı, İsrail Hava Kuvvetleri, Mossad destekli drone operasyonlarıyla İran’ın Natanz, İsfahan, Fordow gibi nükleer tesisleri ile askeri üslerini hedef aldı. 200'ü aşkın uçakla 330'dan fazla mühimmat kullanıldı, üst düzey komutanlar ve nükleer bilim insanları öldürüldü
• İran, İsrail’in hava savunmasını bastırmak için binlerce uydu kontrollü füze fırlattı; İsrail’e 28 kişi ölürken, İran’daki ölü sayısı 600-950 arasında bildirildi .

2. ABD’nin Dahili ve Ateşkes​

• 22 Haziran, ABD Natanz, Fordow ve İsfahan’a bunker-buster bombalarla saldırdı. Bu saldırılar “Operation Midnight Hammer” adıyla bilindi
• Aynı gün, ABD Başkanı Trump'ın aracılığıyla İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandı.

3. Hasar ve Gelinen Durum​

• İran’ın nükleer tesislerinde ciddi hasar oluştu; ancak DIA ve ISW gibi analizler, yeraltı yapıların yıkılmadığını, santral kapasitelerinin aylar içinde toparlanabileceğini belirtiyor
• İran’ın misyonu süresince kritik alt yapısı zarar gördü fakat rejim hayatta kaldı. Hamaney, ABD üssünü hedef alabileceğini açıkladı .
• Kürt muhalif gruplar, İran rejiminin zayıflayabileceğini düşünüyor; ancak örgütler arasında stratejik birlik eksikliği var
• Petrol piyasaları sabit kaldı; çünkü Hürmüz Boğazı kapanmadı, küresel arz yeterli ‑ fiyatlarda şok olmadı .

Analiz: Muhtemel Gelişmeler​

A. İran’ın Nükleer Kapasitesindeki Dinamikler​

• Kısa vadede natanz ve fordow'daki hasar İran'ın zenginleştirme programını aylar askıya alabilir. Ancak yeraltı tesisleri hayatta kaldığı için yeniden ayağa kalkma ihtimali yüksek
• Dolayısıyla; batılı istihbarata göre “nükleer program tamamen yok oldu” söylemi abartılı olabilir.

B. Bölgesel Güvenlik ve Cepheler​

• İran, Amerika üslerine yönelik ek saldırılarla misilleme yapacaktır. Khamenei de bunu açıkça söyledi
• Yemen’deki Husiler gibi müttefikler de İsrail’e saldırmayı reddetti ve genel olarak İran yalnız kaldı .

C. İran Rejimi İçindeki Etkiler​

• Cumhurbaşkanı seçim sürecine giren İran’da halk, askeri başarısızlığı ve geniş yıkımı dikkatle takip ediyor. Kürt grupları gibi muhalifler rejimin zayıfladığını fakat “şimdi silahlanma” yerine örgütlenme çağrısı yapıyor .
• Sokağa çıkma veya ciddi iç çatışma şu an için beklenmiyor: hükümet medya kontrolü ve tehditlerle direnişi önlemeye çalışıyor.

D. İsrail’in Stratejik Konumu​

• “Operation Narnia” gibi Mossad destekli operasyonlarla İsrail, askeri ve istihbarat kapasitesini gösterdi
• Ancak bu kadar açık saldırının gerisindeki uluslararası tepki – uluslararası hukuk ihlalleri – ciddi eleştirilere neden oldu .
• ABD ile koordinasyon ileri siyasi baskı yaratabilir; bu da Netanyahu hükümetinin iç politika dengesini etkileyebilir.

E. Gelecek Senaryolar​

Sonuç​

• Kısa dönemde büyük bir sıcak çatışma ihtimali az; bölgesel misilleme beklenebilir.
• Orta dönemde, İran nükleer uzmanlarını koruyarak programı yeniden yapılandırabilir.
• Uzun vadede, mevcut hasar geçici görünüyor; diplomatik ve istihbarat araçlarının daha etkin kullanımı önemli.
• Bölgesel dinamik: ABD-İsrail blokunu destekliyor, ancak İsrail’in itibarı incinebilir; İran ise iç muhalefeti zayıflatmak için sıkı kontrol uygulayacaktır.