Kuantum Bilgisayarlar Gerçekten Geleceği Mi Şekillendirecek?

Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.

Türkiye’de kuantum bilgisayar alanındaki gelişmeler, son yıllarda artan farkındalık, stratejik planlar ve akademik/teknolojik girişimlerle birlikte ivme kazanmıştır. Aşağıda Türkiye’nin kuantum bilgi teknolojileri alanındaki gelişmeleri başlıklar hâlinde özetlenmiştir:

---

1. Akademik ve Bilimsel Çalışmalar​

• ODTÜ, Boğaziçi, Bilkent, İTÜ, Sabancı, Koç Üniversitesi gibi kurumlar kuantum fiziği, kuantum bilgi kuramı ve kuantum hesaplama alanlarında lisansüstü düzeyde çalışmalar yürütmektedir.
• Özellikle Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (UNAM), kuantum malzemeler ve spintronik konularında öne çıkmaktadır.
• Koç Üniversitesi Kuantum Teknolojileri Laboratuvarı (QTL) ve ODTÜ Fizik Bölümü gibi merkezlerde kuantum dolaşıklık, optik kuantum bilgi işleme gibi konulara odaklanılmıştır.
  

---

2. Kuantum Bilim İnisiyatifi (QTurkey)​

• Türkiye’nin ilk kuantum topluluğu olan QTurkey, 2018’de kurulmuştur.
• Akademisyenler, öğrenciler ve girişimcileri bir araya getirerek kuantum teknolojilerinde farkındalık ve eğitim amacı taşır.
• Eğitim kampları, çevrim içi seminerler ve hackathonlar düzenlemektedir.
• Türkiye genelinde lisans ve lisansüstü öğrenciler arasında kuantum programlama ve algoritma eğitimleri yaygınlaşmaktadır.
  

---

3. Sanayi ve Girişimcilik​

• TÜBİTAK destekli bazı projelerde kuantum rastgele sayı üreticileri, kuantum güvenli iletişim sistemleri (QKD) üzerine çalışmalar yürütülmektedir.
• TÜBİTAK BİLGEM, kuantum kriptografi ve kuantum iletişim teknolojileri üzerinde çalışmalar yapmaktadır.
• Henüz tam ölçekli kuantum bilgisayar üretimi hedeflenmemiştir, ancak bu teknolojiyi kullanacak altyapılar ve prototip uygulamalar geliştirilme aşamasındadır.

---

4. Milli Teknoloji Hamlesi ve Stratejik Belgeler​

• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, “Milli Teknoloji Hamlesi” kapsamında kuantum teknolojilerini stratejik öncelik olarak belirlemiştir.
• 2023 Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi, kuantum hesaplamanın yapay zekâ uygulamaları açısından önemine dikkat çekmektedir.
• TÜBİTAK 2023 Vizyon Belgesi ve TÜBA raporları, kuantum bilgi ve kuantum iletişim teknolojilerinin öncelikli araştırma alanları arasında olduğunu vurgular.
  

---

5. Uluslararası İşbirlikleri​

• Türkiye’den bazı araştırma ekipleri, Horizon Europe (Avrupa Birliği) programları kapsamında Avrupa’daki kuantum teknoloji konsorsiyumlarıyla işbirliği yapmaktadır.
• IBM ve Microsoft gibi firmaların sunduğu bulut tabanlı kuantum bilgisayar platformlarına erişim sağlanarak, Türk akademisyenler ve öğrenciler bu platformlarda deneysel projeler yürütmektedir.
  

---

6. Eğitim ve İnsan Kaynağı​

• Lise düzeyinde dahi kuantum programlama atölyeleri düzenlenmeye başlanmıştır.
• Python ve Qiskit tabanlı kuantum algoritmaları eğitimi sunan açık kaynak platformlar Türkçeye çevrilmekte ve yaygınlaştırılmaktadır.
  

---

Değerlendirme​

• Olumlu Yönler: Farkındalık artışı, genç akademisyenlerin ilgisi, devlet desteği ve eğitim faaliyetleri.
• Geliştirilmesi Gereken Alanlar: Donanım üretimi, özel sektör yatırımı, büyük bütçeli Ar-Ge projeleri ve akademi-sanayi işbirliği.

Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.

21.11.2024 tarihli haberden bölümler :

Türkiye'nin ilk kuantum bilgisayarı faaliyete geçti

TOBB ETÜ, 5 Kubit Kuantum Bilgisayarı (QuanT) hayata geçirerek Türkiye’de kuantum bilgisayar çağını başlattı.


Süper İletken Çip Üretim Evinin bulunmamasının, Türkiye'nin yüksek kapasiteli kuantum bilgisayarlar geliştirmesine yönelik önündeki tek engel olduğu değerlendirilmekte.
Süper İletken Çip Üretim Evinin kurulmasına yönelik TOBB/TOBB ETÜ altyapı planlarını tamamladı.
Söz konusu altyapı için TOBB ETÜ Teknoloji Geliştirme Bölgesi içinde 5 bin metrekare nitelikli kapalı alan dahi tahsis edildi.

Kuantum, KOBİ’ler için de büyük fırsat
Kuantum teknolojileri, yalnızca büyük ölçekli şirketler için değil, KOBİ ve girişimciler için de büyük fırsatlar sunmakta.
Savunma, havacılık, otomotiv, tüketici elektroniği gibi alanlarda önemli bilgi birikimine sahip KOBİ ve girişimcilerin, bu alanda donanım geliştirme çalışmaları yürütmelerinin güçlü şekilde teşvik edilmesi bekleniyor.

Algoritma geliştiricilerine yeni imkanlar sağlayacak
Türkiye'nin yerli kuantum bilgisayarını yapması, algoritma geliştirme alanında çalışan uzmanlar ve araştırmacılar için stratejik bir öneme sahip.
Yerli bir kuantum bilgisayara sahip olmak, algoritma geliştiricilerin bu teknolojinin detaylarına daha derinlemesine erişim sağlayarak, Türkiye’nin kendi altyapısı üzerinde özgün algoritmalar geliştirmelerine olanak tanıyacak. Bu gelişme, sadece güvenlik ve veri gizliliği açısından değil, aynı zamanda küresel rekabet gücünün artırılmak için de kritik bir adım olarak görülüyor

Emir' Alıntı:

Peki bu “geleceğin makineleri” gerçekten devrim yaratacak mı, yoksa sadece bilim kurgu meraklılarının hayali mi?

Genişletmek için tıkla ...

Allah (c.c.) rahmeti, selamı ve bereketi üzerimize olsun.

Kuantum bilgisayarların tek başına geleceği şekillendirmesi mümkün değil.
Mesela 10 yıl sonra herkesin bir kuantum bilgisayarı olacak gibi bir beklenti içinde olunmaması gerekir.

Kuantum bilgisayarlar, yapay zeka kullanan aletlerin gelişmesine imkan verecektir.
Bu aletlerin nasıl bir şey olabileceğini tahmin edemiyorum.
Bilimkurgu filmlerde gördüğüm hiç bir gelişmeyi, yapay zeka destekli aletlere uyarlayamıyorum.
Bununla birlikte Barış Özan'ın bir ay önce yayınladığı "iPhone’dan Sonraki Devrim Bu mu? | Jony Ive & Sam Altman Güçlerini Birleştirdi" başlıklı videoda paylaştığı bilgileri esas alırsak 2026 yılında bu aletlerle tanışacağız.

Akıllı telefon 1996 da icat edilmiş.
İlk akıllı telefonumu 2019 yılında almıştım.
Yani çıktıktan 23 yıl sonra.
Ömrümüz varsa, yapay zeka destekli aletlerle daha kısa sürede tanışırız.
Önce ne işe yarayacağını bir öğrenelim.