Sardes Antik Kenti demek, aynı anda hem Lidya, hem Lidya kültürü hem de Lidya Krallığı demektir. Günümüzde Lidya varlığına ait bilinen her şey Sardes Antik Kenti'ne borçludur. Batı Anadolu’nun diğer kentleri, bir medeniyet iken Sardes Antik Kenti başlı başına bir medeniyet abidesidir.
Ege’deki arkeolojik kazıda her gün kasa kasa Yunan, Roma ve Bizans seramiği çıkması olağan bir şekilde karşılanır. Fakat bazen kilindeki katkı maddelerinden dolayı “golden ware” ya da “silver ware” diye bilinen birkaç kırık parça bulunur. Bazen Lydion adlı bir parfümün parçaları ve bazen de yüzeyi mermeri andıran kırmızı-beyaz renkte seramik parçaları Yunan seramikleri ile bir yakınlık göstermektedir.
Bulunan seramikler birbirine ne kadar benzese de hepsinin ruhu tamamen farklıdır. Bulunan seramikler o kadar renkliydi ki bulundukları anda arkeoloji çalışmasına renk katmıştı.
Yunan dünyasının dışındaki Sardes Antik Kenti farklı bir havaya sahiptir. Hellen kentlerinin mitolojisine benzeyen efsaneleri vardır. Efsaneleri çok seven Herodotos, Sardes Antik Kenti'nden bahsetmeye bayılırdı.
Sardes Antik Kenti Efsanesi
Efsaneye göre Phryg Kralı Midas, tanrı Dionysos’un yoldaşlarından birisine yardım etmiştir. Dionysos da onu ödüllendirmek için “dile benden ne dilersen” demiştir. Midas, açgözlülükle dokunduğu her şeyin altından olmasını ister. Fakat bir süre sonra ne yemek yiyebiliyor ne de sevdiklerine dokunabiliyordu. Açlıktan kırıldığı bir anda Tanrı'dan bu gücünün geri alınmasını ister. Dionysos da “Git o zaman ellerini yıka” der. Midas’ın laneti Paktolos’a bir bereket olarak geçer ve nehir o zamandan beri altınla karışık bir şekilde akar.Lidya Krallığı, Phrygler yıkıldıktan ve Midas’ın krallığı gücünü ve zenginliğini kaybettikten sonra sahneye çıkmış ve Paktolos’tan çıkardıkları altınla zenginlenmiştir. Efsanevi hikaye de, bu ardışık sırayı ve Lidya’nın zenginliğinin kaynağını anlatmaktadır. Fakat Lidyalılar en çok bu altını sikkeye çevirip paranın mucidi olmalarıyla anılmaktadır.
Sardes Antik Kenti Gezi Yapıları
Gymnasion/ Sinagog
Sardes Antik Kenti'nden Efes’e kadar olan alanın, Yahudilerin sürüldükleri Babil ve göç ettirdikleri Mısır dışında toplu halde yerleştikleri ilk yer olduğu düşünülür. Miladi yıllara gelindiği dönemlerde Sardes, artık oldukça büyük bir Yahudi topluluğunun da evi haline gelmişti. Bugüne gelinen kalıntılar içinde en görkemlisi ve belki de en anlamlısı bir Hellen Gymnasionu ile iç içe geçmiş bir Yahudi sinagogudur.Gymnasion ve Sinagog bir bakışla anlaşılabilir. Muhafazakar Yahudilik, Gymnasion kurumunu kendi dinini bozan kafir bir uygulama olarak görür ve ona saldırırdı. Hellen kültürü için gymnasion, pür-i pak bir Hellen yapısı ve kendi kültürünü sürdürebilmenin anahtarıydı.
Roma yıllarında yapılmış ve yüzyıllarca bir arada yaşamış sinagog-gymnasion kompleksinin kayıtlarında ise, bir tahammülsüzlüğün izlerine rastlanılmamıştır. Tam tersine bir dönemin softalığına inat, mozaik zeminler üzerinde doksan civarında Yunanca ve İbranice yazıt yan yanadır. Yapı kompleksi Sasaniler tarafından tümüyle yıkılıp yağmalanana kadar faaliyetlerine devam etti.
Artemis Tapınağı
Baş tanrıçası Kybele olan bir kentin, Hellenleşme sürecinde kentin koruyucu tanrıçası olarak Artemis’i benimsemesi doğal bir evrimdir. Tapınağın ilk inşa edildiği dönemde, Hellen kültürünün dalga dalga Doğu’ya yayıldığı ve Doğu ile bütünleştiği İskender sonrası Hellenistik döneme rast gelinmiştir. Bugüne kalan kalıntılar ise, neredeyse bütün Anadolu’yu yerle bir eden MS 17 depremi ertesinde yapılan inşa faaliyetlerinin ve asıl olarak da tapınağın en etkileyici görünümüne kavuştuğu MS 150’deki değişimin ürünüdür.Sardes Antik Kenti Nerede
Sardes antik kenti nerede? İzmir- Ankara yolu üzerinde bulunan sardes antik kenti İzmir’den 88 km Manisa Salihli’ye 7 km kala Sart Mustafa Köyünün içerisinde bulunmaktadır.
Moderatör tarafında düzenlendi:
