Buğday, dünya nüfusunun önemli bir kısmının besin kaynağı olan ve en çok yetiştirilen tahıl ürünüdür. Yetiştirilmesi nispeten kolaydır ve farklı iklim koşullarına uyum sağlayabilir.
Bu rehberde, buğday yetiştirmenin temel adımlarını ve bilinmesi gereken önemli noktaları bulabilirsiniz:
1. İklim ve Toprak:
- Buğday, serin iklimleri sever ve fazla sıcak ve nemden hoşlanmaz. Gelişiminin ilk dönemlerinde (çimlenme-kardeşlenme) 8-10°C sıcaklık ve %60’ın üzerinde bağıl nem idealdir.
- Toprak derin, killi-tınlı, organik madde bakımından zengin, fosfor ve kireç içeren türler tercih edilir.
2. Ekim:
- Ekim zamanı bölgeye göre değişir. İç Anadolu’da ekim genellikle Ekim ayının ilk haftasında yapılır.
- Toprak sıcaklığının 8-10°C olması önemlidir.
- Ekim derinliği 4-6 cm arasındadır.
- Dekara atılacak tohum miktarı 18-24 kg arasındadır.
3. Gübreleme:
- Toprak analizi yaptırmak ve gübreleme programını buna göre oluşturmak önemlidir.
- Genellikle azotlu, fosforlu ve potasyumlu gübreler kullanılır.
- Gübreleme zamanı, buğdayın gelişim evrelerine göre belirlenir.
4. Sulama:
- Buğday kuraklığa dayanıklı bir bitkidir. Yağmur alan bölgelerde ek sulamaya ihtiyaç duymaz.
- Kurak bölgelerde ise kritik dönemlerde (çimlenme, kardeşlenme, başaklanma ve dane dolma) sulama yapılması gerekir.
5. Yabancı Ot Mücadelesi:
- Yabancı otlar, buğdayın gelişmesini ve verimini olumsuz etkiler.
- Elle çapa, mekanik yabancı ot mücadelesi veya kimyasal yabancı ot ilaçları kullanılabilir.
6. Hastalık ve Zararlılarla Mücadele:
- Buğday, çeşitli hastalıklara ve zararlılara maruz kalabilir.
- Hastalık ve zararlılara karşı düzenli tarla kontrolleri yapılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.
7. Hasat:
- Hasat zamanı, buğday çeşidine ve bölgeye göre değişir.
- Genellikle dane nemi %13-15’e ulaştığında hasat yapılır.
- Hasat, biçerdöver ile mekanik olarak yapılmaktadır.
8. Depolama:
- Hasat edilen buğday, temiz, kuru ve havadar bir ortamda depolanmalıdır.
- Depolamada nem oranı ve sıcaklık kontrol altında tutulmalıdır.