Çay, Türkiye’nin en önemli tarım ürünlerinden biridir. Özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yoğun olarak yetiştirilen çay, Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir.
Çay yetiştirmeye başlamadan önce:
- Bölgenizin iklimini araştırın. Çay, ılıman ve nemli iklimleri sever. Yıllık yağış miktarının 1000-2000 mm arasında olması idealdir. Ortalama sıcaklığın 15°C’nin üzerinde olması gerekir. Don olaylarının nadir olduğu bölgelerde yetiştirilir.
- Toprağınızın analizini yaptırın. Çay, asidik ve organik madde bakımından zengin toprakları tercih eder. Toprağınız bu kriterlere uygun değilse, kireç ve gübre ile gerekli düzenlemeyi yapabilirsiniz.
- Doğru fidan seçimi yapın. Bölgenize ve yetiştirme amacınıza uygun fidanları seçin. Tohumdan veya çelikten yetiştirilmiş fidanlar kullanılabilir.
Genel çay yetiştirme adımları:
1. Fidan Dikimi:
- Fidanları, güneş ışığı alan ve hava sirkülasyonu iyi olan bir yere dikin.
- Dikim çukurlarını, fidan köklerinin rahatça sığabileceği büyüklükte kazın.
- Dikimden sonra bol su verin.
2. Budama:
- Budama, çay bitkisinin şeklini ve hava sirkülasyonunu düzenlemek için önemlidir.
- Her yıl kışın, eski ve zayıf dalları budayın.
3. Gübreleme:
- Gübreleme, çay bitkisinin sağlıklı gelişmesi ve verimliliği için gereklidir.
- Azot, fosfor ve potasyum içeren dengeli gübreler kullanılabilir.
- Gübreleme, ilkbahar ve yaz aylarında yapılmalıdır.
4. Sulama:
- Çay, düzenli sulamaya ihtiyaç duyar. Özellikle kurak dönemlerde toprağın nemli kalmasına özen gösterin.
- Sulama sabah veya akşam serin saatlerde yapılmalıdır.
5. Yabani Ot Kontrolü:
- Yabani otlar, çay bitkisinin gelişimini olumsuz etkiler.
- Düzenli olarak yabani ot temizliği yapılmalıdır.
- Malçlama yapmak da yabani ot kontrolüne yardımcı olabilir.
6. Hastalık ve Zararlılarla Mücadele:
- Çay, bazı hastalıklara ve zararlılara karşı hassas olabilir.
- Hastalık ve zararlıları erken teşhis ederek gerekli önlemleri alın.
7. Hasat:
- Çay yaprakları, ilkbahar ve yaz aylarında 2-3 haftada bir hasat edilir.
- Hasat, elle veya makine ile yapılabilir.