Prusias Ad Hypium Antik Kenti Tiyatrosu
Prusias ad Hypium Antik Kenti Tiyatrosu; Karadeniz Bölgesinin batısında, antik Bithinya bölgesinde bulunmaktadır. Eski adı Kieros olan bu kentin tiyatrosunun yakınlarında akropol, su kemerleri, atlı kapı ve uzantısı surlar, batı surları, hamam ve Roma Köprüsü gibi önemli yapılar bulunmaktadır. Prusias ad Hypium Antik Kenti Tiyatrosu’nda yapılmakta olan kazı çalışmalarında, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait kalıntılar ortaya çıkmıştır. Vitruvius’un plan şemasına uygun olarak simetrik bir şekilde inşa edilen tiyatro sahne binası, cavea ve orkestra’dan oluşmaktadır. Ana yapı malzemesi kireç taşı olup, sütun başlıkları, kaideler ve tamburlarda mermer kullanılmıştır.
Tiyatroya ait sahne binası ve yapının güney, doğu ve batı duvarları ayakta kalmıştır. Sahne binası 3 giriş 7 pencereden oluşmaktadır ve doğu cephesi büyük oranda günümüze kadar ulaşmıştır. 9 kesme bloktan oluşan pencere kemerleri ve 11 kesme bloktan oluşan kapı kemerleri ile sahne binasının üzerindeki yazıt oldukça dikkat çekicidir. “İmparator Caesar Traianus Hadrianus Augustus, onun tüm hanesi, kutsal Senato ve Roma Halkı için Markos luilos Proklos Sahne binasını ve sahnedeki heykelleri; içindeki süslemeler hariç, üstlendiği imparator rahipliği memuriyeti karşılığı yaptırdı.” Tiyatronun oturma bölümü; alt (ima), orta (media) ve üst (summa) cavea olmak üzere 3 bölümden oluşmaktadır. Alt cavea 17, üst ve orta cavea ise 16 basamak sırasından oluşmaktadır. Cavealar çeşitli uzunluklardan oluşan kireç taşları ile yapılmıştır.
Tiyatronun yapımına MÖ 1. yy.’da başlanmış olmasına rağmen Greko-Romen özelliği göstermektedir. Hilal biçimli yapısı ile Yunan dönemi özelliklerini sergilerken, MS 2. yy’da tekrar yapılan sahne binası Roma dönemi özelliklerini taşımaktadır. Cavea üzerindeki aslan ayakları, kompozit sütun başlıkları Erken Hadrian dönemi özellikleri göstermektedir. Prusias ad Hypium Antik Kenti Tiyatrosunda son klasik dönemde Hristiyan yerleşimcilerin merkezi haline gelmiş ve Hristiyan geleneklerine ait birçok mimari ögeler bulunmuştur.
Prusias ad Hypium Antik Kenti Tiyatrosu, Karadeniz bölgesinin en iyi korunmuş antik tiyatrosudur. Çok katlı ve zengin şekilde dekore edilmiş sahne binası ve yarım daire şeklindeki seyirci bölümünün birleşimiyle inşa edilmiş, yüksek kaliteli işçilik ve teknolojik girdisiyle ileri düzeyde düşünme ve hayal etmenin ürünüdür. Prusias ad Hypium Antik Kenti Tiyatrosu Roma Tiyatrolarının nadir örneklerinden biridir.
Kaynak: Düzce İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü