Fabl, ya da diğer adıyla Öykünce, genellikle hayvanları kahraman olarak gösteren, kısa ve öz, ahlaki dersler veren öykülerdir. Fabllar genellikle manzum olarak yazılsa da, nesir fabllar da mevcuttur.
Fablların Özellikleri:
-
Kısa ve öz olmalarıyla bilinirler.
-
Kahramanları genellikle hayvanlardır. Bu hayvanlar insani özelliklere sahipmiş gibi konuşur, düşünür ve davranır.
-
Ahlaki bir ders verirler. Bu ders fablın sonunda açıkça ifade edilebilir veya okuyucunun yorumuna bırakılabilir.
-
Eğlendirirken düşündürür. Fabllar, okurları gülümsetmenin yanı sıra, hayat hakkında da düşünmeye teşvik eder.
-
Simgesel bir anlatım kullanırlar. Fabllarda yer alan hayvanlar, insanlar ve diğer varlıklar, belirli kavramları veya fikirleri temsil eder.
Fablın Bölümleri
Serim: Kişiler kısaca tanıtılır, olayın geçtiği çevre belirtilir, olay başlatılır.
Düğüm: Çatışma ortaya konur ve olay düğümlenir. Olayın ayrıntılarına girilir. Merak duygusu yoğunluk kazanır.
Çözüm: Düğüm çözülür, çatışma sona erer.
Öğüt: Olayla ilgili ana fikir, öğüt biçiminde verilir.
Fabl Örnekleri:
- La Fontaine’in Fablları: Fransız fabl yazarı Jean de La Fontaine’in yazdığı fabllar dünya edebiyatının en önemli fabl örnekleri arasında yer alır.
- Ezop’un Fablları: Antik Yunan’dan kalma Ezop’un Fablları da oldukça popülerdir.
Fablların Faydaları:
-
Çocuklara ahlaki değerler kazandırır. Fabllar, dürüstlük, yardımseverlik, cömertlik gibi ahlaki değerleri eğlenceli bir şekilde aşılar.
-
Hayal gücünü geliştirir. Fabllar, okuyucunun hayal gücünü kullanmasını ve hikayeyi canlandırmasını teşvik eder.
-
Eleştirel düşünmeyi geliştirir. Fabllar, okurları okudukları hakkında düşünmeye ve kendi yorumlarını oluşturmaya teşvik eder.
-
Dil becerilerini geliştirir. Fabllar, zengin bir kelime hazinesi ve dilbilgisi yapısı ile dil becerilerini geliştirmeye yardımcı olur.
Fabllar, her yaştan insan için faydalı ve keyifli bir edebiyat türüdür. Özellikle çocuk edebiyatında önemli bir yere sahip olan fabllar, ahlaki değerler kazandırmanın, hayal gücünü geliştirmenin ve dil becerilerini geliştirmenin etkili bir yoludur.