Lavanta, Akdeniz bölgesine özgü, hoş kokulu bir bitkidir. Hem süs bitkisi hem de tıbbi ve aromatik bitki olarak değer görür. Lavanta yetiştiriciliği nispeten kolaydır ve birçok farklı toprak türünde ve iklimde adapte olabilir.
Lavanta yetiştirmek için:
Toprak:
- Lavanta, kireç bakımından zengin, süzek ve pH’ı 5.8-8.3 arasında olan kuru ve kalkerli topraklarda en iyi şekilde yetişir.
- Ağır ve killi topraklardan kaçınılmalıdır.
İklim:
- Lavanta, sıcak ve güneşli bir iklimi sever.
- Yazları sıcak ve kurak, kışları ılıman ve yağışlı olması idealdir.
- Lavanta, -7°C’ye kadar soğuğa dayanıklıdır.
Ekim:
- Lavanta ekimi, ilkbahar aylarında (Mart-Nisan) veya sonbaharda (Eylül-Ekim) yapılabilir.
- Tohumlar 2-3 cm derinliğe ve 30-40 cm sıra arası olacak şekilde ekilir.
- Dekar başına 200-300 gr tohum kullanılır.
Fide dikimi:
- Lavanta fideleri, ilkbahar aylarında (Mart-Nisan) veya sonbaharda (Eylül-Ekim) dikilebilir.
- Fideler 40-50 cm sıra arası ve 60-80 cm sıra üzeri olacak şekilde dikilir.
Sulama:
- Lavanta, kuraklığa dayanıklı bir bitkidir.
- Yağmurlama veya damla sulama ile sulanabilir.
- Fazla sulama, kök çürümesine neden olabilir.
- Toprak nemini kontrol ederek sulama yapılmalıdır.
Gübreleme:
- Lavanta, azot, fosfor ve potasyum bakımından zengin gübrelere ihtiyaç duyar.
- Dekar başına 10-15 kg kompost veya 5-10 kg gübre yeterlidir.
Yabancı ot kontrolü:
- Yabancı otlar, lavanta ile rekabet ederek verimi düşürebilir.
- Bu nedenle, ekimden sonra düzenli olarak çapa yapılması önemlidir.
- Ayrıca, malçlama yapılarak yabancı otların büyümesi engellenebilir.
Hastalık ve zararlılar:
- Lavanta, hastalıklara ve zararlılara karşı nispeten dayanıklı bir bitkidir.
- Ancak, bazı mantar hastalıkları ve böcekler lavanta bitkisine zarar verebilir.
- Bu nedenle, tarlada düzenli olarak kontrol yapılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.
Budama:
- Lavanta, her yıl ilkbahar aylarında (Mart-Nisan) budanmalıdır.
- Budama, bitkinin şeklini korumak ve çiçek üretimini artırmak için yapılır.
Hasat:
- Lavanta çiçekleri, tam açtıktan sonra hasat edilir.
- Hasat, elle veya makine ile yapılabilir.
Hasat sonrası:
- Hasat edilen lavanta çiçekleri kurutulur veya distilasyona tabi tutularak lavanta yağı elde edilir.
- Kuru lavanta, çayı, potpourri ve diğer ürünlerde kullanılır.
- Lavanta yağı, kozmetik, parfüm ve aromaterapide kullanılır.