Erdemli - Tapureli
Tarihi Hellenistik Dönem’e kadar giden ören yeri, çalılıkların ve ağaçların altında kaldığından zor gezilebilmektedir. Yamacın bir kısmında sık aralıklarla evler dizilidir. Ören yerinde bulunan kabartmalar arasında iki asker, oturan bir kadın ve bir erkek (rahip ve rahibe) bulunmaktadır. Yine Roma Dönemi’ne ait mezar yapılarına rastlamak mümkündür. Nekropol alanı güney yamaçtadır. Lahitler, mezar odaları bu nekropol alanı içerisinde yer alan mezar tipleridir.
Yerleşimin çekirdek kısmında kısmen evler ile köy sınırının kenarında beş tane Erken Bizans Dönemi’ne ait kilise yer almaktadır. Doğudaki sivri bir tepe üzerinde yer alan bazilikal planlı kilise, nartheksi ve avlusu ile birlikte A Kilisesi olarak adlandırılmaktadır. Hemen kayanın yamacına doğru daha küçük bir kilise vardır. Avlusu daha büyüktür. Bu da B Kilisesi olarak adlandırılmaktadır. Kilisenin apsisinin iki yanında yan odalar yer almaktadır. Kuzey yamaçta ise yine iki tane C ve D Kilisesi yer almaktadır. Yine bir grup ev yapısı ve bir tane de villa rustica olabilecek bir yapı bulunmaktadır.
Mersin Müzesi ve Mersin Üniversitesi’nden Doç Dr. Ayşe Aydın’ın katılımıyla yapılan kurtarma kazısı A Kilisesi’nde gerçekleştirilmiş ve çıkan eserler (ambon, templon parçaları, sütun başlıkları v.s.) Mersin Müzesi’ne taşınmıştır. Kazı sonucunda kalkerden yapılmış tek merdivenli ambon grubunda yer alan bir ambon tabanı, merdiven yan kısımlarına ve ambon üst kuruluşuna ait küçük parçalar ve payeler bulunmuştur. Ambon daire planlı, ortası içbükey tabanın üst kenarında dört yuva bulunmaktadır. Bu yuvalar payeler için yapılmıştır. Ambonun dış yüzü kabartma olarak bitkisel motiflerle bezenmiştir. Yine bu yüzde yer yer boya izleri bulunmaktadır. Ayrıca bir sıra yazı vardır. Tapureli A Kilisesi ambonu kilise gibi 6. yüzyıl başına tarihlenmektedir. Roma ve Bizans Dönemleri’nde de iskan görmüştür. Burada bulunan bir kapı lentosu üzerinde Zeus’un yıldırım demeti, üzüm salkımı gibi kabartma motifler yer almaktadır.
Kaynak: Mersin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü arşivi.