Göz aşısı, meyve ağaçlarının çoğaltılmasında ve yeni türlere dönüştürülmesinde en yaygın kullanılan aşılama yöntemlerinden biridir. Oldukça kolay bir yöntemdir ve evde bile uygulanabilir.
Göz Aşısı Nedir?
Göz aşısı, anaç adı verilen mevcut bir ağacın gövdesine veya dalına, kalem adı verilen başka bir ağaçtan alınan bir tomurcuk (göz) ve onu taşıyan küçük bir kabuk parçasının yerleştirilmesi işlemidir. Bu işlem sonucunda, kalemdeki tomurcuk anaç üzerinde büyüyerek yeni bir dal ve meyve verir.
Göz Aşısı Ne Zaman Yapılır?
Göz aşısı, genellikle yaz aylarında, tomurcukların “uyuyağa yatmadan” önce, yani kabukların kolayca soyulabildiği ve tomurcukların tam olarak geliştiği dönemde yapılır. Bu dönem, bölgeye ve iklime göre değişir. Genellikle Temmuz-Ağustos ayları göz aşısı için idealdir.
Göz Aşısı Nasıl Yapılır?
Göz aşısı yapmak için şu malzemelere ihtiyacınız vardır:
- Aşı bıçağı: Keskin ve özel olarak üretilmiş bir aşı bıçağı
- Rafya: Aşı bağlamak için kullanılan özel bir ip
- Aşı macunu: Aşı yerini korumak için kullanılan özel bir macun
Aşılama adımları:
1. Anaç Seçimi:
- Aşı yapılacak anaç, en az bir yaşına gelmiş ve sağlıklı olmalıdır.
- Gövdesi veya dalı kalem çapından biraz daha kalın olmalıdır.
- Aşı yapılacak yer pürüzsüz ve temiz olmalıdır.
2. Kalem Hazırlama:
- Kalem, aşı yapılacak yılda yeni sürgün vermiş sağlıklı bir ağaçtan seçilmelidir.
- Kalem en az 15-20 cm uzunluğunda ve kalem kalınlığında olmalıdır.
- Kalem üzerinde 2-3 göz bulunmalıdır.
3. Aşı Yeri Hazırlama:
- Anaç üzerinde T şeklinde bir kesik açılır. Kesik, kalem kalınlığında ve derinliğinde olmalıdır.
- Kesiklerin uçları bıçakla hafifçe kaldırılır.
4. Kalemin Yerleştirilmesi:
- Kalemin alt kısmında bulunan tomurcuğun iki yanından ince bir kabuk şeridi kesilir.
- Kesilen kabuk şeridi, anaç üzerinde açılan T şeklindeki kesiğin içine yerleştirilir.
- Kabuk şeridi, anaç kabuğuyla tam olarak örtüşmelidir.
5. Aşı Bağlama:
- Rafya ile aşı yeri sıkıca bağlanır.
- Bağlama işlemi, anaç ve kalem arasında hava boşluğu kalmayacak şekilde yapılmalıdır.
6. Aşı Macunu Sürme:
- Aşı yeri, aşı macunu ile kapatılır.
- Aşı macunu, aşı yerini hastalıklara ve zararlılara karşı korur.
Göz Aşısı Sonrası Bakım:
- Aşı yerinin etrafındaki bağlar, kalem büyüdükçe gevşetilmelidir.
- Aşı yapılan dal, rüzgardan ve güneşten korunmalıdır.
- Aşılanan ağaç, düzenli olarak sulanmalıdır.
Göz Aşısı Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler:
- Aşı bıçağı her zaman keskin olmalıdır.
- Aşı yapılacak kalem ve anaç, sağlıklı ve hastalıksız olmalıdır.
- Aşılama işlemi, temiz ve hijyenik bir ortamda yapılmalıdır.
- Farklı türleri aşılamak için aşılama teknikleri değişiklik gösterebilir.