Nominal değer , bir menkul kıymetin üzerinde yazılı olan, yani yüz değeri anlamına gelen bir terimdir. Bu değer, genellikle para, çek, senet, hisse senedi, tahvil gibi enstrümanlarda bulunur. Yani bir banknotun üzerinde yazan “100 TL” gibi bir değer, o banknotun nominal değeridir.
Basitçe açıklamak gerekirse:
- Yüz değeridir: Bir menkul kıymetin piyasada dolaşırken sahip olduğu asıl değer değil, üzerinde belirtilen başlangıç değeridir.
- Değişmez: Enflasyon veya piyasa koşullarındaki değişikliklerden etkilenmez. Örneğin, 100 TL’lik bir banknotun nominal değeri her zaman 100 TL olarak kalır.
- İtibari değerdir: Gerçek satın alma gücünü göstermez. Bir hisse senedinin nominal değeri düşük olsa bile, piyasada çok daha yüksek bir fiyata alınıp satılabilir.
Nominal Değerin Önemi Nedendir?
- Hesaplama kolaylığı sağlar: Özellikle büyük miktardaki işlemlerde, nominal değer üzerinden hesap yapmak daha pratiktir.
- Standart bir ölçü birimi sunar: Farklı menkul kıymetlerin değerlerini karşılaştırmak için ortak bir referans noktası oluşturur.
- Yasal bir zorunluluktur: Çoğu menkul kıymetin üzerinde nominal değerinin belirtilmesi kanunen zorunludur.
Nominal Değer ile Reel Değer Arasındaki Fark
- Nominal değer: Enflasyonun etkilerini içeren, yani güncel fiyatlarla ifade edilen değerdir.
- Reel değer: Enflasyonun etkilerinin temizlendiği, sabit bir yılın fiyatları üzerinden hesaplanan değerdir.
Örneğin: 10 yıl önce 10 TL’ye alınan bir ürünün bugün aynı ürün için 20 TL ödenmesi gerekiyor ise, nominal değer 2 katına çıkmıştır. Ancak enflasyon oranı da aynı dönemde %100 artmışsa, reel değer açısından bakıldığında ürünün fiyatı değişmemiştir.
Sonuç olarak, nominal değer, finansal işlemlerde sıklıkla kullanılan ve menkul kıymetlerin temel özelliklerini anlamak için önemli bir kavramdır. Ancak yatırım kararları verirken sadece nominal değere bakmak yeterli değildir. Piyasa koşulları, şirketin karlılığı gibi diğer faktörler de dikkate alınmalıdır.