Susam, hem yağ bitkisi hem de süs bitkisi olarak değerli bir tarım ürünüdür. Yetiştirilmesi nispeten kolaydır ve birçok farklı toprak türünde ve iklimde adapte olabilir.
Susam, drenajı iyi, orta bünyeli, organik maddece zengin, kumlu-killi, alüvyal, hafif topraklarda iyi yetişir.
Orta ağır, humuslu topraklarda da iyi gelişmesine karşın fazla killi, kireçli, çok çakıllı, veya su tutan topraklarda iyi gelişemez.
İklim:
Susam, sıcağı çok seven bir yağ bitkisidir. 90 – 120 günde gelişme devresini tamamlar. Bu devre içinde aylık ısı ortalamasının 20° C den aşağı düşmemesi ve tohumların çimlenme esnasında toprak sıcaklığının 15° C – 20° C ve daha yukarı ısılarda olması gereklidir.
Ekim:
Susam ekimi, toprak sıcaklığının en az 10°C olduğu Nisan-Mayıs aylarında yapılır.
Tohumlar 3-5 cm derinliğe ve 30-45 cm sıra arası olacak şekilde ekilir.
Dekar başına 4-5 kg tohum kullanılır.
Sulama:
Susam, gelişme döneminde düzenli sulamaya ihtiyaç duyar.
Özellikle çiçeklenme ve tohum dolum döneminde sulama kritik öneme sahiptir.
Fazla sulama, kök çürümesine neden olabilir.
Toprak nemini kontrol ederek sulama yapılmalıdır.
Gübreleme:
Susam, azot, fosfor ve potasyum bakımından zengin gübrelere ihtiyaç duyar.
Dekar başına 10-15 kg kompost veya 5-10 kg gübre yeterlidir.
Yabancı ot kontrolü:
Yabancı otlar, susam ile rekabet ederek verimi düşürebilir.
Bu nedenle, ekimden sonra düzenli olarak çapa yapılması önemlidir.
Ayrıca, malçlama yapılarak yabancı otların büyümesi engellenebilir.
Hastalık ve zararlılar:
Susam, bazı hastalıklara ve zararlılara karşı hassastır.
En önemli hastalıklar arasında mildu, yaprak lekesi ve külleme hastalıkları yer alır.
En önemli zararlılar arasında ise susam güvesi, yaprak biti ve pamuk kurdu sayılabilir.
Bu nedenle, tarlada düzenli olarak kontrol yapılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır.
Hasat:
Susam, ekimden 100-120 gün sonra hasat edilir.
Olgunlaşan susam çiçekleri sararır ve tohumlar sertleşir.
Hasat, elle veya makine ile yapılabilir.
Hasat sonrası:
Hasat edilen susam çiçekleri kurutulur ve tohumlar ayıklanır.
Tohumlar, hava geçirmez kaplarda serin ve kuru bir ortamda saklanır.
Çeşme Belediyesi ve S.S. Çeşmeköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi iş birliği ile yerel ve ekonomik ürünlerin ön plana çıkarılması amacı ile ilk kez gerçekleştirilen Ata Tohumu Susam Hasadı Ovacık’ta düzenlendi. Çeşme Belediye Başkanı Lal Denizli, “Burada bizim insanımızın alın teri ata tohumlarımız var ve bu hasat alın teri ile yurttaşlarımıza doğru besinleri ulaştırmanın ne kadar kıymetli olduğunun en büyük göstergesi” dedi.
Çeşme Belediyesi ve S.S. Çeşmeköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ile beraber ortaklaşa yürütülen proje kapsamında ilk kez düzenlenen Ata Tohumu Susam Hasadı etkinliği Ovacık’ta gerçekleştirildi. Etkinliğe, Çeşme Belediye Başkanı Lal Denizli, Tarımsal Hizmetler Müdürü Şerif Mustafa Vural, S.S. Çeşmeköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Kazım Beyaz ile çok sayıda üretici ve Ovacıklı yurttaş da katıldı.
Komşularımızın sağlıklı, güvenli gıdaya doğrudan ulaşması için bu çalışmaların hayata geçirilmesinin çok kıymetli olduğuna dikkat çeken Başkan Denizli, “Tarım İşleri Müdürlüğümüz ve S.S. Çeşmeköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifimizin ortak çalışmalarının verdiği ürünlerin burada hayata geçmesi bizler için çok kıymetli. Çünkü burada bizim insanımızın alın teri ata tohumlarımız var ve alın teriyle yurttaşlarımıza doğru besinleri ulaştırmanın ne kadar kıymetli olduğunun en büyük göstergesi bu hasat. Her zaman özellikle Ovacık’ın, toprak verimliliğini konuşuyoruz. Temelde buradaki toprak verimliliğini ilk günden son güne kadar yaşatmak bizler için çok önemli ve bu çalışmalar, Ovacıklı kadınlarımıza da istihdam sağlıyor. Bu nedenle burada tarıma gönül vermiş sizlerle bir arada olmak bizim için paha biçilemez” dedi.
“YILLAR ÖNCE YÖREMİZDE OLAN SUSAMI TEKRAR ATA TOHUMLARIMIZDAN HAYATA GEÇİRİYORUZ”
Çeşme’nin özel bir toprağı ve mikrokliması olduğuna ve güzel ürün aldıklarına dikkat çeken S.S. Çeşmeköy Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Kazım Beyaz ise “Susamlarımızı bu sene tarlamıza Çeşme Belediyesi ve Çeşme Tarımsal Kalkınma Kooperatifi’yle beraber ortaklaşa yürüttüğümüz proje kapsamında ektik. Susuz tarımı destekleme amaçlı alternatif ürün anlayışına girdik. Yıldan yıla küresel iklim değişikliği nedeni ile yöremizde ve havzamızda da susuzluk problemi yaşıyoruz zaten. Bu yüzden susuz tarımı yaygınlaştırma ve gübre gerektirmeyen ürün alternatifi olarak biz susamı tercih ettik. Susam hiç su istemeyen bir bitki. Toprakta tamamen yağmurlar bittikten sonra kendi nemiyle oluşuyor. Kimyevi gübre herhangi bir kimyasal ilaç da istemiyor. Otla mücadeleye de ihtiyaç duyulmuyor. Bu yüzden yıllar önce yöremizde olan susamı tekrar ata tohumlarımızdan hayata geçirmeyi çalışıyoruz ve başardık bu projeyi. Çeşme’nin toprağı da susamı çok seviyor. Çeşme’nin çok özel bir toprağı ve mikrokliması var. Çok güzel ürün alıyoruz” diye konuştu.
SUSAMLARIMIZ 90 GÜN ÖNCE TOPRAKLA BULUŞTU
90 gün önce toprakla buluşturulan susamların hasat sürecine ilişkin de bilgileri aktaran Beyaz, “Susam hasadı tamamen doğal yollarla el gücüyle yapılır. Olgunlaşmaya dönen susamlar sırayla hasat edilir. 2. gün hasat edilen susamlar tamamen kurumaya dönmesi için tokurcun işlemine tabi tutularak kurutulması sağlanır. Yaklaşık 15 gün sonra tüm susam kapsülleri çatladıktan sonra silkim işlemi yapılır. Bu işlemlerden sonra kapsüllerden susam çıkarma işlemi tamamlanmış olur. Ondan sonra da elekten geçiriliyor, temizleniyor. Temizlenen tohumlar, işlenmek ve tahin elde edilmek üzere fabrikaya gönderiliyor” ifadelerini kullandı.
